Een tijdje geleden was ik in Frankrijk om mijn broer en schoonzus te bezoeken. Tijdens die week deden we ook een pittoresk Frans stadje aan waar het op die dag markt was.
Voor het terras waar wij op dat moment zitten, staat al een tijdje een straatmuzikant te spelen Hij heeft geen uitgebreid repertoire maar het is leuk om naar hem te kijken en te luisteren. Een moeder met een meisje van een jaar of drie komen aangedrenteld. Het meisje blijft gebiologeerd staan kijken met haar hoofd een beetje schuin en begint te dansen en met haar armen te zwaaien…Ze doet wat ze doet, door niets of niemand geremd…
Al kijkend besef ik hoe mooi en puur dit is. Ik glimlach.. Een foto van vroeger verschijnt plotseling in mijn herinnering: Ik sta op het podium op het Sinterklaasfeest van mijn vader’s werk. Ik ben 5 of 6 jaar.. Ik dans en weet, zo luidt het verhaal, blijkbaar van geen ophouden en ga volledig uit mijn dak!
Ik realiseer mij hoe belangrijk het is om dit stukje in mijzelf, mijn Innerlijk Kind, aandacht te geven.
Met mijn ‘Innerlijke Kind’ bedoel ik het Kind in mij wat er nog steeds is. Mijn Innerlijke Kind vertegenwoordigt het meest pure, zuivere deel van mijzelf, onvervormd en ongemaskeerd.
Tegelijkertijd is het Innerlijke Kind dat gedeelte van mijn wezen wat zich blijvend kwetsbaar voelt. Het kan zich vrolijk, speels maar ook bang, onveilig en onzeker voelen. Wanneer je ouder wordt en je ego zich ontwikkelt, leer je jezelf ook te pantseren om jezelf te handhaven in je omgeving zodat je kunt overleven. Dat betekent in de praktijk dat je dat pure deel in jezelf gaat ‘beschermen’ door je aan te passen aan jouw omgeving zodat het niet gekwetst kan worden.
Dat lijkt heel normaal. Wanneer je pijn wordt gedaan, zorg je dat het je niet meer overkomt…Maar wat je daarmee in werkelijkheid doet, is jezelf in de loop van de jaren vervreemden van wie je echt bent. In de gestalttherapie wordt dit ook wel de ‘çreatieve aanpassing’ genoemd, een wat ironische benaming voor iets wat een overlevingstrategie is. We leren als kind al te voldoen aan de verwachtingen van onze omgeving en naderhand die van onszelf!. We onderdrukken daarmee echter ook onze wezenlijke behoeften, de behoeften van ons Kind.
In mijn praktijk zie ik veel clienten die vervreemd zijn van hun eigen wezenlijke behoeften. Doordat ze van jongsaf aan geleerd hebben zich te gedragen naar de verwachtingen die hun omgeving aan hen stelt, hebben ze een gedragspatroon ontwikkeld wat niet meer hoort bij wie ze werkelijk zijn en wat ze werkelijk willen.
Dat kan best een tijd goed gaan. Je bebt je tenslotte leren aanpassen en hebt jezelf daarmee immers verworven wat je wilt: waardering, liefde, respect en aandacht. Totdat je merkt dat het in jezelf gaat wringen. Je voelt dat er iets niet (meer) klopt. Dan ontstaan er problemen want op onbewust niveau gaat diegene zichzelf saboteren omdat hij/zij niet meer wil voldoen aan de verwachtingen die de omgeving van hem/haar heeft.
Het is mijn taak als gestalttherapeut om dit gedragspatroon bij de cliënt bewust te maken en de client weer contact te laten maken met zijn echte behoeften nl vaak die van hun Innerlijk Kind. Is dit gebeurd dan is de client weer in staat om bewust een nieuwe keuze te maken: Wil ik dit blijven doen of kies ik voor mijzelf. Er is nu een Volwassene die in staat is volledig verantwoordelijkheid te nemen voor zijn gedrag.
Het Innerlijke Kind als bron van kracht
Dat innerlijke Kind wat zich onveilig voelt, voelt dit omdat de Volwassene zich zo voelt. Is er een Volwassene die bewust zelfregie neemt dan weet het Innerlijke Kind zich gedragen en voelt zich veilig. Er kan dan een gezonde wisselwerking ontstaan:
Het Kind wat weer kan dansen en spelen, kan op zijn beurt dienstbaar zijn aan de Volwassene: Het Kind is intuïtief, weet onmiddellijk waaraan het behoefte heeft, is eerlijk naar de ander, is creatief; kwaliteiten die wij als volwassenen goed kunnen gebruiken!
Anderzijds worden kinderen, gestimuleerd in hun ontwikkeling (met de ruimte om te leren, fouten te maken en zo zelfvertrouwen te ontwikkelen) bewuste, gezonde volwassenen die niet bang zijn voor de Ander. Zij zien het contact met de Ander als een ontmoeting die voor beide kanten kansen biedt. Zij zijn zich bewust van hun Innerlijke Kind, ze waarderen en koesteren het: Het is hun Innerlijk Kompas.
Arjen Hart